Ο Πόντος στην Αρχαιότητα
Με τον Εύξεινο Πόντο και την περιοχή της Κολχίδας συνδέεται άμεσα ο μύθος του Φρίξου της Έλλης και του χρυσόμαλλου δέρατος.
Ακόμη αναφέρεται σ’ αυτό η Αργοναυτική εκστρατεία με τον Ιάσονα, που πήγε να φέρει το χρυσόμαλλο δέρας από την Κολχίδα στον Ελλαδικό χώρο.
Ο μύθος εξηγεί γιατί οι Έλληνες στα αρχαιότατα αυτά χρόνια, αψηφώντας τόσους κινδύνους, πέρασαν στον Εύξεινο Πόντο και γνώρισαν την άγρια θάλασσα και τις παράλιες χώρες της. Ζητούσαν μέταλλα και το πιο πολύτιμο το χρυσάφι.
Ελληνικές αποικίες
Πρώτη ιδρύθηκε από τη Μίλητο η Σινώπη τον 8ο π. Χ αιώνα με ιωνική λαλιά.
Στη συνέχεια η Τραπεζούντα, η Αμισός κ. Ά.
Περικυκλωμένες από βαρβαρικά ιθαγενή φύλα απέκρουαν κάθε τόσο τις επιθέσεις, χάρη στη δύναμη των όπλων και στην αίγλη του ανώτερου πολιτισμού τους. Θα θυμηθούμε εδώ τον Διογένη τον κυνικό φιλόσοφο 4ο π.Χ. αιώνα που κατάγεται από τη Σινώπη.
Περσική κυριαρχία
Στα χρόνια αυτά ο Πόντος διατηρεί την αυτονομία του.
Στην Τραπεζούντα και τη ζωή της αναφέρεται και ο Ξενοφών στο έργο του «Κύρου Ανάβασις», όπου παρέμειναν οι «μύριοι» για 30 ημέρες.
Στα ελληνιστικά χρόνια
Ο βασιλιάς Μιθριδάτης και οι απόγονοί του με ελληνική παιδεία και στρατιωτική παιδεία ήταν από τους λίγους που αντιστάθηκαν στους Ρωμαίους.
Στα Ρωμαϊκά χρόνια αποτελούσε ορμητήριο για την αντιμετώπιση των Πάρθων και του νεοπερσικού κράτους.
Στα χριστιανικά χρόνια διαδίδεται ο χριστιανισμός γρήγορα και ιδρύονται πολλά κέντρα της Ορθοδοξίας. Μέρη όπου έζησαν ασκήτεψαν, άγιασαν και έγραψαν οι μεγάλοι ιεράρχες Βασίλειος και Γρηγόριος. Θρησκευτικά κέντρα με αγίους όπως ο Δωρόθεος και ο Νίκων ο «Μετανοείτε», που επανέφερε τον χριστιανισμός στην Κρήτη . Ο Αθανάσιος ο Αθωνίτης , ιδρυτής του πρώτου κοινοβιακού μοναστηριού της Μεγίστης Λαύρας στο Άγιο Όρος. Εδώ μαρτύρησε ο Άγιος Ευγένιος προσπαθώντας να καταργήσει την ειδωλολατρία και τη λατρεία του Μίθρα.
Σπουδαίο κέντρο Πολιτιστικό
Με σχολή Μαθηματικών , αστρονομίας και γενέτειρα ακριτικών ασμάτων.
Στρατηγικό Κέντρο, από όπου αναγκάζονται να αποχωρήσουν οι διάφοροι κατακτητές (Αραβες ) και διευκολύνεται έτσι το διαμετακομιστικό εμπόριο.
Σελτζούκοι Τούρκοι
Από τον 11ο αιώνα στην Μ. Ασία μετά την αποτυχία του Διογένη του Δ΄ να τους σταματήσει στο Ματζικέρτ το 1071. Την εποχή αυτή η λαϊκή μούσα ψάλλει για την ανδρεία και τα κατορθώματα των Γαβράδων, που αντιστέκονται στις επιθέσεις των Τούρκων αλλά και την κεντρική εξουσία.
Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας μετά τα 1204 οι Κομνηνοί έρχονται στην Τραπεζούντα. Η εκλογή υπήρξε επιτυχής με 250 χρόνια ακόμη ακμής. Τον ποντιακό χώρο κατοικούσε ελληνικός ή εξελληνισμένος πληθυσμός –ορθόδοξος με οικονομική και στρατηγική θέση.
1461 κατάληψη της Τραπεζούντας-Τουρκοκρατία
Μετά την πρώτη ερήμωση και την πληθυσμιακή ανακατάταξη –νέα ζωή οικοδομείται.
Αργότερα αρχίζει η τρομοκρατία στην πορεία για τις μεταλλοφόρες περιοχές. Καταπίεση και στυγνή βία στα παράλια του Πόντου. Ευνοϊκότερες οι συνθήκες γι’ αυτούς που ζούσαν στα ορεινά. Οι Τούρκοι παρόλο που επέτρεπαν κατά καιρούς την ελεύθερη ύπαρξη και δραστηριότητα των ραγιάδων…..
Ποντιακή γενοκτονία
Από το 1909 οι Νεότουρκοι με τις συμβουλές των Γερμανών θα αρχίσουν να πλήττουν τους Έλληνες του Πόντου και όλους όσοι παρουσίαζαν οικονομική πρόοδο. Αποκλείουν στα ελληνικά εμπορικά πλοία να προσεγγίσουν τα λιμάνια του Πόντου. Και αρχίζουν οι περιορισμοί και οι διώξεις των Ελλήνων. Επιστρατεύσεις στα περίφημα τάγματα εργασίας, από όπου δεν επιστρέφουν, λεηλασίες, αρπαγές, βιασμοί και απαγχονισμοί. Πολλοί για να γλιτώσουν αναγκάζονται και μεταναστεύουν στη γειτονική Ρωσία, άλλοι δημιουργούν αντάρτικο στα βουνά. Μετά την εξόντωση των Αρμενίων το 1915 και χωρίς να είναι οι έλληνες σε εμπόλεμη κατάσταση προχωρούν σε μαζικές εκκαθαρίσεις, πόλεις ολόκληρες (Ματσούκα, Τρίπολη) εκτοπίζονται, καταλαβαίνει κανείς εύκολα ότι μιλάμε για καθαρή γενοκτονία ενός μεγάλου κομματιού του ελληνισμού. Ημέρα μνήμης όμως για τον ποντιακό ελληνισμό είναι η 19η Μάη, μέρα που αποβιβάστηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ
Η διεξαγωγή του Αγώνα
Από το 1915 ήδη είχε αρχίσει τον αγώνα του εναντίον των Τούρκων ο Β. Ανθόπουλος (Βασίλ-Αγάς) με τη θρυλική του ομάδα που έγινε το φόβητρο των Τούρκων της περιφέρειας Αμισού.
Η ομάδα του Παντέλ- Αγά με 47 παλικάρια προστάτευε 2.500 γυναικόπαιδα και στη μάχη του Αγιού-Τεπέ σκοτώθηκαν 119 Τούρκοι και μόνο 4 αντάρτες. Στη Σάντα οι συγκρούσεις δεν ήταν καθόλου ευνοϊκές για τους Τούρκους.
Μένεα πνέων ο Κεμάλ για την αντίσταση του κάστρου αυτού έστειλε πολύ στρατό. Ο αρχηγός των ανταρτών Ευκλείδης Κουρτίδης κατάφερε να σώσει τα γυναικόπαιδα φθάνοντας όμως στο σημείο, ώστε στο σπήλαιο της Μαγάρας να προβεί σε βρεφοκτονία για να σωθούν οι υπόλοιποι.
Ατυχής έκβαση
ήταν όμως μια τιτανομαχία-
αληθινή εποποιία στις δέλτους της ελληνικής ιστορίας γιατί ήταν Άνιση σύγκρουση:
-οι αντάρτες δεν είχαν ενιαία διοίκηση για να συντονίσουν τις ενέργειές τους.
-δεν είχαν κατάλληλο οπλισμό και απαραίτητη τροφοδοσία
-δεν είχαν ευελιξία κινήσεων, αφού τους ακολουθούσαν στα βουνά τα γυναικόπαιδα που τα προστάτευαν.
- κυρίως όμως γιατί το επίσημο κράτος παρ’ όλες τις εκκλήσεις τους δεν τους βοήθησαν ποτέ. Κάτι που θα μπορούσε να ανατρέψει τη δυσμενή κατάσταση του Μικρασιατικού Μετώπου. Με μια αξιόμαχη δύναμη στα νώτα του Κεμάλ. Ευθύνες στους ηγέτες της εποχής που δεν εισάκουσαν τις υποδείξεις των Ποντίων.
Όμως παρόλο που ο αγώνας δεν δικαιώθηκε, θα παραμείνει παράδειγμα για κάθε άνθρωπο που αγωνίζεται για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων του, διδάσκοντας ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο αγαθό από την ελευθερία του.
.
Ο ελληνισμός του Πόντου σε όλες τις εποχές είχε να δείξει ελληνοκεντρικό πολιτισμό.
Στους Ρωσοτουρκικούς πολέμους.
Δεν απουσίαζε ακόμη από την Κρητική εξέγερση του 1866-67με συμμετοχή πολλών εθελοντών και τις οικονομικές προσφορές τους.
Η Δημοκρατία του Πόντου πρωτοστατεί και προσπαθεί για την ίδρυση ανεξάρτητου κράτους στα 1917-22
Η πολιτική εξόντωση των Ελλήνων από τις νεοτουρκικές κυβερνήσεις, οδήγησαν τους πόντιους κυρίως της Διασποράς στη μεγάλη απόφαση να αγωνιστούν για τη δημιουργία αυτόνομης ποντιακής Δημοκρατίας.
Ο μητροπολίτης Χρύσανθος ανέλαβε την ευθύνη να φέρει την ειρήνη στην ευαίσθητη περιοχή, όπου τα αίμα αθώνων Αρμενίων και Ποντίων ήταν ακόμη νωπό..
Από το 1922 ως πριν από μερικά χρόνια οι Έλληνες στη μεγάλη τους πλειοψηφία αγνοούσαν το δράμα του ποντιακού Ελληνισμού, ο οποίος μαζί με τον ιστορικό του χώρο κινδύνευσε να χάσει και την ιστορική του μνήμη, γιατί στην Ελλάδα όπου κατέφυγε μετά τον ξεριζωμό, η επίσημη πολιτική ήταν εκείνη της λήθης. Χρειάστηκε να περάσουν 72 χρόνια για να ανακηρυχθεί από το Ελληνικό Κοινοβούλιο η 19η Μαΐου ημέρα εθνικής μνήμης της γενοκτονίας των Ποντίων.
Εμπνευστές της Εθνοκάθαρσης οι Νεότουρκοι, που μετά τη γενοκτονία του Αρμενικού λαού (1915-16) εξαπέλυσαν διώξεις εναντίον των Ποντίων και προχώρησαν στην εξόντωση των χριστιανικών πληθυσμών. Ημέρα πένθους η 19η Μαΐου για τους Έλληνες του Πόντου. 353. 000 θύματα θρήνησαν μέσα σε λίγα χρόνια. Μόνο ο Ελληνισμός του Πόντου αντιστάθηκε οργανωμένα με ένοπλα σώματα ανταρτών και προσπάθησε να δημιουργήσει ανεξάρτητο κράτος (1917-22)
Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόμη και σήμερα μεγάλες ομάδες έχουν διατηρήσει τη χριστιανική πίστη.
«Εσείς τι είστε; Ρώτησε τουρκάλα δημοσιογράφος την Φατιμά και η απάντηση: Εγώ τουρκικά δεν ξέρω και τα ρωμαίικα από τον αέρα δεν τα έμαθα».
στη Σαμψούντα και στη συνέχεια θρηνήσαμε συνολικά πάνω από 353.000 ψυχές.
Σήμερα περιμένουμε να ακούσουμε για τις θηριωδίες αυτές μια επίσημη συγγνώμη. Να αναγνωριστεί η ποντιακή γενοκτονία όπως των Αρμενίων. Να ακούσουμε μια συγγνώμη, όπως έγινε από Γερμανό καγκελάριο για τη μνήμη εξοντωθέντων Εβραίων.
Η επίσημη αναγνώριση όλων αυτών των εγκλημάτων αποτελεί προφανώς ασφαλιστική δικλείδα για τη μη επανάληψη άλλων παρόμοιων καταστάσεων. Έχοντας υπόψη ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να ζει και να πεθαίνει εκεί όπου γεννήθηκε.
19 Μαΐου
Ημέρα μνήμης, για 350.000 ψυχές ποντίων αδελφών. Ανθρώπων που ξεκληρίστηκαν από τις πατρογονικές εστίες.
Τιμήθηκε ιδιαίτερα από όλους τους φορείς της Δράμας η ημέρα αυτή. Και τονίστηκε η ανάγκη να αναγνωριστεί η πράξη της γενοκτονίας πια και από την τουρκική πλευρά. Κάτι ανάλογο που έγινε και με τους εβραίους. Δυστυχώς όμως, παρόλο που έγινε ένα πρώτο βήμα, έχει ατονήσει ιδιαίτερα ως θέμα εθνικό και ελάχιστοι φορείς τιμούν την επέτειο αυτή, ενώ θα έπρεπε να γίνονται επίσημες εκδηλώσεις από την πολιτεία.
Φωτογραφικό υλικό από τα έθιμα του ποντιακού πληθυσμού, που συνεχίζει να ζει με την παράδοση, αλλά και με το τυπικό της ορθοδοξίας. Στρατευόμενη και θριαμβεύουσα εκκλησία δηλαδή σε στενή σχέση, όπως πάντα στον βαθιά θρησκευόμενο Πόντο
Μετά από πολλά χρόνια η πολιτεία μας αποκατάστησε εν μέρει μια μεγάλη ιστορική εκκρεμότητα απέναντι σε ένα μεγάλο κομμάτι του ελληνισμού, που υπέστη βίαιη διακοπή της τρισχιλιετούς παρουσίας του στον ιστορικό Πόντο.
Από το 1909 οι Νεότουρκοι αντί να εφαρμόσουν τα κηρύγματα ισότητας και ελευθερίας κινούνται εις βάρος των Ελλήνων και συστηματικά αρχίζουν την εξόντωσή τους.
Τις ελληνικές νίκες στους Βαλκανικούς πολέμους τις πληρώνει ακριβά το ποντιακό ελληνικό στοιχείο
Το 1914 αρχίζουν οι μεγάλες διώξεις κατά των Ελλήνων
Το 1915 γίνεται η γενοκτονία των Αρμενίων με ενάμισι εκατομμύριο νεκρούς
Το 1916 αρχίζει η γενοκτονία των Ελλήνων στον Πόντο με 350.000 νεκρούς ως το 1924 από το σύνολο 700.000 χριστιανών Ελλήνων.
Η πολιτική των Τούρκων είναι μέσω μιας γενικευμένης καταδίωξης του ελληνικού στοιχείου να εξοντώσει τους εχθρούς του Κράτους. Εφαρμόζουν τακτική εκτόπισης των πληθυσμών, δίχως διάκριση και δυνατότητα επιβίωσης από τις ακτές στο εσωτερικό της χώρας, ώστε οι εκτοπιζόμενοι να είναι εκτεθειμένοι στην αθλιότητα και το θάνατο από πείνα. Τα εγκαταλειπόμενα σπίτια των εξοριζόμενων λεηλατούνται από τα τούρκικα τάγματα τιμωρίας ή καίονται και καταστρέφονται.
Στις 19 Μαΐου 1919 ο Κεμάλ Ατατούρκ με την υποστήριξη των Άγγλων
αποβιβάζεται στην Σαμψούντα για να καταστείλει το δυναμικό ποντιακό αντάρτικο.
Ο Κεμάλ σύντομα αυτονομείται και αρχίζει τη συγκρότηση ενός εθνικιστικού τουρκικού κινήματος, εκμεταλλευόμενος τα θρησκευτικά συναισθήματα των μουσουλμανικών εθνών. Συνεργαζόμενος με ληστρικές συμμορίες, όπως αυτή του σφαγέα Τοπάλ Οσμάν, αρχίζει τη συγκρότηση στρατού με έδρα τη Σεβάστεια.
Στα καθήκοντα αυτού του στρατού περιλαμβάνονται η εξόντωση των Ελλήνων ανταρτών του Πόντου και η καταστολή της κουρδικής εξέγερσης.
Δυο στρατιές του στρατού ρίχνονται στη μάχη για την αντιμετώπιση των Ποντίων ανταρτών.
Οι Έλληνες στον Πόντο αντιστάθηκαν με όποιο τρόπο μπορούσαν. Το αποτέλεσμα
ήταν να δημιουργηθεί ένα μεγάλο εθνικό-απελευθερωτικό κίνημα που αριθμούσε περισσότερους από 18.000 ένοπλους. Οι τουρκικές πηγές μιλούν για 25.000 αντάρτες.
Παράλληλα στη Δυτική Μ. Ασία τα ελληνικά στρατεύματα απελευθερώνουν την Ιωνία, συγκρουόμενα με τις τουρκικές δυνάμεις.
Δυστυχώς η Αθήνα άργησε να κατανοήσει τη σημαντική στρατιωτική παράμετρο που αντιπροσώπευε το ποντιακό αντάρτικο, ενώ ο διχασμός μεταξύ βενιζελικών και βασιλικών αποδυνάμωνε το ελληνικό μέτωπο.
14 Νοεμβρίου 1920 ο Βενιζέλος χάνει τις εκλογές. Η βασιλική παράταξη κερδίζει τις εκλογές με το σύνθημα «Ειρήνη, αποστράτευση, επάνοδο των στρατευμένων στα σπίτια τους».
Ο Ελληνισμός της αντίπερα όχθης δεν αντιμετωπίζεται πια ως «Ελλάδα» και αλυτρωτική ιδεολογία που ήταν η κινητήρια δύναμη μέχρι εκείνη τη στιγμή αντικαθίσταται από μια καθαρή στρατιωτική αντίληψη.
Το τέλος γνωστό: Ακολουθεί μια ολοκληρωτική καταστροφή και προσφυγιά
Δεν διατρέχει πια κανένα φόβο η Τουρκία και οι ισχυροί του κόσμου από Έλληνες και Αρμενίους
Η άλλοτε σθεναρή ποντιακή Δημοκρατία το Ελληνικό Πνεύμα, το περίφημο φροντιστήριο της Τραπεζούντας
Σημαντικές χρονολογίες
1914. Οι Τούρκοι οργανώνουν φοβερούς διωγμούς ενάντίων των Ελλήνων της Μ. Ασίας.
1915. Ήταν μια χρονιά ορόσημο για τον Ποντιακό Ελληνισμό της Μικράς Ασίας. Ενώ μένεται ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος, οι Τούρκοι εκπόνησαν ένα σχέδιο εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας. Τον Ιούνιο πραγματοποιήθηκε η εξορία και στη συνέχεια η σφαγή 1.500.000 Αρμενίων, ενώ αρχίζουν οι πρώτες βιοπραγίες εναντίον του ποντιακού στοιχείου.
1916. Το Δεκέμβριο εκπονήθηκε από τους Τούρκους στρατηγούς Εμβέρ και Ταλαάτ σχέδιο εκτοπισμού και εξόντωσης του άμαχου ελληνικού πληθυσμού του Πόντου που προέβλεπε: "Άμεση εξόντωση μόνον των ανδρών των πόλεων από 16-60 ετών και γενική εξορία όλων των ανδρών και γυναικόπαιδων των χωριών στα ενδότερα της Ανατολής με πρόγραμμα σφαγής και εξόντωσης". Το πρόγραμμα ξεκίνησε 15 ημέρες αργότερα και εφαρμόστηκε κυρίως στις περιοχές της Σαμψούντας και της Πάφρας. Μόνο η περιοχή της Τραπεζούντας είχε γλιτώσει από τη μανία των Τούρκων, διότι είχε καταληφθεί τον Απρίλιο του 1916 από το ρωσικό στρατό. Όταν όμως οι Ρώσοι εγκατέλειψαν την πόλη το Φεβρουάριο του 1918, ο μισός περίπου πληθυσμός της περιοχής εγκατέλειψε τις εστίες του και ακολούθησε το ρωσικό στρατό κατά την υποχώρησή του. Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Καυκάσου και των παραλίων της Γεωργίας.
1920. Οι Πόντιοι πίστευαν ότι το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου θα έφερνε και οριστικό τέρμα στα δεινά τους, αλλά διαψεύσθησαν. Οι εκκλήσεις τους για να συμπεριληφθούν στο ελληνικό κράτος δεν εισακούστηκαν από τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος θεωρούσε ότι ο Πόντος ήταν πολύ απομακρυσμένος από τις υπόλοιπες ελληνικές περιοχές με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η υπεράσπισή του από τις τουρκικές επιδρομές. Σε αντάλλαγμα πρότεινε να προχωρήσουν οι Πόντιοι στη δημιουργία μιας ομοσπονδίας με τους Αρμένιους, και πράγματι ο αρχιεπίσκοπος Τραπεζούντας Χρύσανθος Φιλιππίδης και ο πρόεδρος των Αρμενίων Αλέξανδρος Χατισιάν υπέγραψαν τον Ιανουάριο του 1920 συμφωνία για τη δημιουργία Ποντοαρμενικού κράτους. Όμως το Νοέμβριο του ιδίου έτους ο αρμενικός στρατός ηττήθηκε στο Ερζερούμ από τις δυνάμεις του Κεμάλ με αποτέλεσμα να συνθηκολογήσουν οι Αρμένιοι και να μείνουν οι Πόντιοι μόνοι τους. Από τον Αύγουστο του 1922 ο Κεμάλ έχοντας εκκαθαρίσει τα δευτερεύοντα μέτωπα στη Μικρά Ασία, προχώρησε ανενόχλητος στη σταδιακή εξόντωση του Ποντιακού Ελληνισμού. Οι πόλεις και τα χωριά κάηκαν, οι χωρικοί σφάχτηκαν, ατιμάστηκαν, εξορίστηκαν ή έφευγαν ομαδικά στα δάση και στα βουνά. Όσοι άνδρες συλλαμβάνονταν προωθούνταν στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Υπολογίζεται ότι στο διάστημα 1914-1922 εξοντώθηκαν περίπου 200.000 Πόντιοι.
1922. Τον Οκτώβριο με μεσολάβηση των συμμαχικών δυνάμεων η ελληνική κυβέρνηση και ο Κεμάλ συμφώνησαν να μεταφερθούν οι Έλληνες του Πόντου στην Ελλάδα. Το πρώτο καράβι με πρόσφυγες ξεκίνησε από τη Σαμψούντα το Νοέμβριο του 1922 για την Ελλάδα μέσω Κωνσταντινούπολης. Το προσφυγικό ρεύμα θα συνεχιστεί και σε όλη τη διάρκεια του 1923.
1924. Οι χριστιανικοί πληθυσμοί του Πόντου περιελήφθησαν στη ελληνοτουρκική σύμβαση για την ανταλλαγή των πληθυσμών. Όσοι άνδρες επέζησαν από εκείνους που είχαν συλληφθεί τα προηγούμενα χρόνια και υπηρετούσαν στα τάγματα εργασίας (αμελέ ταμπουρού) πέρασαν στην Ελλάδα είτε μέσω Σαμψούντας είτε μέσω Συρίας.
Από τους 1.220.000 πρόσφυγες, που δέχθηκε η Ελλάδα στη δεκαετία του 1920, δεν είναι σίγουρο το ποσοστό των Ποντίων. Τα ποντιακά σωματεία υπολογίζουν ότι περίπου 400.000 Πόντιοι εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα, κυρίως στους νομούς Δράμας, Κιλκίς, Καβάλας, Ξάνθης, Κοζάνης, Πρέβεζας και στα αστικά κέντρα Αθήνα, Πειραιά και Θεσσαλονίκη, εντασσόμενοι στην ελληνική κοινωνία.
Σήμερα βρισκόμαστε σε μια νέα μετακίνηση Ποντίων προς την Ελλάδα. Οι Πόντιοι της Μαύρης Θάλασσας και του Καυκάσου μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, λόγω της έξαρσης του εθνικισμού και της οικονομικής δυσπραγίας εγκαταλείπουν τις εστίες τους και έρχονται να εγκατασταθούν μόνιμα στην Ελλάδα, κυρίως στις παρυφές των αστικών κέντρων και στις αγροτικές περιοχές της Θράκης.
