Η ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

Από το διαδίκτυο

Η ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

ü        1348: Α' εισβολή των Οθωμανών στη Θράκη.

ü        1354: Κατάληψη της Καλλιπόλεως και έναρξη του εποικισμού της Θράκης με Οθωμανούς Τούρκους.

ü        1361/2: Κατάληψη της Αδριανουπόλεως και του Διδυμοτείχου. Η Αδριανούπολη γίνεται η δεύτερη πρωτεύουσα των σουλτάνων μετά την Προύσα.

ü        1363-1365: Κατάληψη της Κομοτνής (Κουμουτζίνας) και της Φιλιππουπόλεως.

ü        1385-1386: Κατάληψη της Ξάνθης.

ü        Αρχές 15ου αι: Εγκατάσταση Γιουρούκων και άλλων τουρκομανών φύλων στη Θράκη. Έναρξη μαζικών εξισλαμισμών του χριστιανικού πληθυσμού.

ü        1453-1456: Καταλαμβάνονται και οι τελευταίες πόλεις και χωριά στην Προποντίδα, στον Εύξεινο Πόντο και το Αιγαίο ( Αγ. Στέφανος, Επιβάτες, Σηλύβρια, Ηράκλεια, Μήδεια, Αγαθούπολη, Σωζόπολη, Πύργος, Αγχίαλος, Μεσήμβρια, Βάρνα, Αίνος).

ü        15ος-16ος αι.: Επιδείνωση των συνθηκών ζωής των χριστιανών. Πολλαπλασιασμός των φόρων. Εκτεταμένο παιδομάζωμα. Εκτοπισμοί και μετατοπίσεις χριστιανικών πληθυσμών προς τα ορεινά. Ο Ελληνισμός ξερριζώνεται από τα αστικά κέντρα με αποτέλεσμα την απότομη δημογραφική καθίζησή τους και την εθνολογική τους αλλοίωση. Εποικισμός μουσουλμάνων. Επέκταση του φαινομένου των μαζικών εξισλαμισμών. Κατεδαφίσεις ναών και μονών. Πολλοί νεομάρτυρες. Η Θράκη εντάσσεται διοικητικά στο εγιαλέτι της Ρούμελης. Μεγάλα διοικητικά και στρατιωτικά κέντρα γίνονται η Καλλίπολη, η Αδριανούπολη, η Φιλιππούπολη. Επίσης η Βιζύ, οι Σαράντα Εκκλησιές, η Τυρολόη, το Τσιρμέν.

ü        17ος-18ος αι.: Αναδίπλωση του υπόδουλου ελληνισμού της Θράκης. Η περιοχή γίνεται πόλος έλξης και τόπος εγκατάστασης συμπαγών ελληνικών πληθυσμών από την Πελοπόννησο, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη Μακεδονία. Εδραιώνεται και αναπτύσσεται η κοινοτική και η συντεχνιακή οργάνωση των Ελλήνων. Αναπτύσσονται πληθυσμιακά και οικονομικά τα μεγάλα θρακικά αστικά κέντρα. Εκτός από την Αδριανούπολη, την Καλλίπολη και τη Φιλιππούπολη, επίσης η Ηράκλεια, η Ραιδεστός, η Αίνος, η Σηλύβρια, η Τυρολόη. Αργότερα η Κομοτηνή και η Ξάνθη. Οι Έλληνες Θρακιώτες έμποροι φθάνουν μέχρι την Ρωσία, την Αίγυπτο, την Ινδία. Απαρχές της νεότερης ελληνικής εκπαίδευσης. Τα πρώτα ελληνικά σχολεία ιδρύονται σε Φιλιππούπολη, Αγχίαλο, Αδριανούπολη, Αίνο, Καλλίπολη, Ξάνθη, Μάδυτο, Επιβάτες, Ραιδεστό, Τυρολόη, Μυριόφυτο.

ü        Αρχές 19ου αι.: Επέκταση του ελληνικού εκπαιδευτικού δικτύου και πνευματική - εθνική αναγέννηση των Ελλήνων της Θράκης. Μύηση πολλών Θρακιωτών στη Φιλική Εταιρεία από τις πόλεις Φιλιππούπολη, Αδριανούπολη, Αγχίαλο, Αίνο, Σωζόπολη, Βάρνα, Στενήμαχο.

ü        1821: Συμμετοχή Θρακιωτών στον Ιερό Λόχο του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Γενική συμμετοχή τους στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και στη Νότια Ελλάδα και σε τοπικά επαναστατικά κινήματα (από τις πόλεις Στενήμαχο, Αδριανούπολη, Σουφλί, Μάλγαρα, Σωζόπολη, Αγχίαλο, Μεσήμβρια, Μάκρη, Σαμοθράκη, Μαρώνεια, Κεσσάνη, Αίνο). Βίαιη καταστολή των τοπικών κινημάτων, φόνοι προκρίτων και μητροπολιτών. Γνωστότεροι αγωνιστές της περιόδου ο Καπετάν Χατζή Αντώνιος Βισβίζης και η γυναίκα του Δόμνα Βισβίζη από τον Αίνο.

ü        Μέσα 19ου αι.: Καταδυνάστευση των Ελλήνων στις αγροτικές περιοχές από φορολογική καταδυνάστευση, ληστρική δραστηριότητα και διόγκωση του φαινομένου των βίαιων εξισλαμισμών. Αντίθετα, οικονομική, κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη των Ελλήνων στα αστικά κέντρα. Παράλληλα, έναρξη του ελληνοβουλγαρικού ανταγωνισμού αρχικά στο πλαίσιο της Εκκλησίας και έπειτα της εκπαίδευσης. Καταλήψεις ελληνικών σχολείων και εκκλησιών από τους Βουλγάρους στη Βόρεια κυρίως Θράκη.

ü        1870: Ίδρυση της Αυτοκέφαλης Βουλγαρικής Εκκλησίας - Εξαρχίας και εδραίωση του βουλγαρικού εθνικισμού. Ένταση του ελληνοβουλγαρικού εθνικού ανταγωνισμού και απόσχιση 17 επαρχιών της Β. Θράκης από το Πατριαρχείο.

ü        1878-79: Μετά το ρωσοτουρικό πόλεμο του 1877-78 υπογραφή της Συνθήκης του Βερολίνου και ίδρυση της Αυτόνομης Τοπαρχίας της Ανατολικής Ρωμυλίας: η πρώτη διάσπαση της ενιαίας Θράκης με την απόσπαση του βορείου τμήματος.

ü        1885: Η Βόρεια Θράκη εντάσσεται οριστικά στο βουλγαρικό κράτος με πραξικοπηματική προσάρτηση. Προσπάθειες αφομοίωσης του ελληνικού στοιχείου (80.000 περίπου) και διωγμοί του μέχρι το 1906 και την εκδήλωση του μεγάλου ανθελληνικού κινήματος.

o         (Κατάλυση κοινοτήτων και εκπαίδευσης. Α΄έξοδος του ελληνικού στοιχείου). Διωγμοί των Ελλήνων και κατά τη διάρκεια του B' Βαλκανικού και του Α' Παγκοσμίου Πολέμου

o         (Κατάλυση ελληνικής εκκλησίας. Β΄έξοδος των Ελλήνων). Υπογραφή της Συνθήκης Νεϊγύ (Νοέμβριος 1919) και σύμβασης αμοιβαίας ανταλλαγής πληθυσμών εθελοντικού χαρακτήρα μεταξύ Ελλάδας - Βουλγαρίας (Γ΄έξοδος του ελληνικού στοιχείου).

ü        Τέλη 19ου αι. αρχές 20ου: Σθεναρή αντίσταση του ελληνισμού της Νότιας Θράκης στη βουλγαρική προπάγανδα, κυρίως μέσω των σχολείων (416 ελληνικά σχολεία με 32.210 μαθητές) και των συλλόγων και σε δεύτερη φάση με ένοπλη επαναστατική οργάνωση ( «Πανελλήνιος Οργάνωσις», 1908, με έδρα την Αδριανούπολη) Τρομοκρατική δράση των βουλγαρικών ανταρτικών σωμάτων της ΕΜΕΟ στη Θράκη. Κοινωνική, οικονομική και πληθυσμιακή υπεροχή του ελληνικού στοιχείου έναντι του βουλγαρικού (από τους 1.030.000 κατοίκους του βιλαετίου Αδριανουπόλεως, οι 365.000 Έλληνες και οι 110.000 Βούλγαροι).

ü        1908: Επανάσταση Νεοτούρκων. Δύο Έλληνες Θρακιώτες βουλευτές στην Οθωμανική Βουλή. Εγκατάσταση μουσουλμάνων προσφύγων από την Βοσνία στη Θράκη και βιαιοπραγίες σε βάρος των χριστιανικών πληθυσμών.

ü        1912-1913: Κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων βουλγαρικοί διωγμοί και τουρκικά αντίποινα σε βάρος του ελληνικού πληθυσμού.

ü        Ιούλιος 1913: Απελευθέρωση Ξάνθης, Κομοτηνής και Αλεξανδρούπολης από τον ελληνικό στρατό.

ü        28-07-1913: Συνθήκη του Βουκουρεστίου. Νέα διάσπαση της Θράκης, η Δυτική (Νέστος-'Εβρος) παραχωρείται στη Βουλγαρία, η Ανατολική παραμένει στην Τουρκία. Βιαιοπραγίες των Βουλγάρων στο δυτικό τμήμα και μαζική έξοδος των Ελλήνων από εκεί.

ü        1914-1919: Διωγμοί των Νεοτούρκων σε βάρος του ελληνικού πληθυσμού της Ανατολικής Θράκης, οικονομικού, θρησκευτικού και εθνικού χαρακτήρα. Τρομοκρατία από ένοπλα τουρκικά ανταρτικά σώματα και εκτοπισμοί ολοκλήρων χωριών στα βάθη της Ανατολίας (150.000 περίπου άτομα).

ü        1919 Συνθήκη Νεϊγύ: Καθεστώς Διασυμμαχικής Διοίκησης στη Δυτική Θράκη.

ü        1920-1922: Η Συνθήκη των Σεβρών (Αύγουστος 1920) μεταβιβάζει στην Ελλάδα την Ανατολική και τη Δυτική Θράκη. Ελληνική διοίκηση στη Θράκη, χωρισμός της σε 6 νομούς και αναδιοργάνωση των πολιτικών, οικονομικών, δικαστικών και υγειονομικών υπηρεσιών.

ü        1923: Ατυχής έκβαση της Μικρασιατικής Εκστρατείας το 1922 και υπογραφή το 1923 της Συνθήκης της Λωζάνης. Εκκένωση της Ανατολικής Θράκης από τον ελληνικό στρατό, τις διοικητικές αρχές και τον ελληνικό πληθυσμό.

ü        1920-1924: Ενίσχυση της Δυτικής Θράκης από Έλληνες πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης, της Μ. Ασίας, της Βουλγαρίας, του Καυκάσου και της Αρμενίας.

ü        1941-1944: Βουλγαρική κατοχή του μεγαλύτερου μέρους της Θράκης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (εκτός μίας ζώνης του νομού Έβρου που τελεί κάτω από γερμανική κατοχή). Σύσταση της Γενικής Διοίκησης Αιγαίου με πρωτεύουσα την Ξάνθη. Αντικατάσταση πολιτικών, διοικητικών, οικονομικών, αστυνομικών, εκκλησιαστικών και εκπαιδευτικών αρχών. Πολιτική διωγμού του ελληνικού στοιχείου και εποικισμός της περιοχής με Βουλγάρους.

ü        Σήμερα: 350.000 κάτοικοι στη Θράκη από τους οποίους 70% χριστιανοί και 30% μουσουλμάνοι. Οι περισσότεροι από τους τελευταίους στους νομούς Ροδόπης και Ξάνθης.

Επειδή υπήρξε κίνηση εκτός των ΗΠΑ και πρόταση από Έλληνα μειονοτικό βουλευτή, στο πλαίσιο της πρώτης συζήτησης για τη μειονοτική εκπαίδευση στηρίχτηκαν στη Συνθήκη της Λοζάννης, και έθεσε τα ερωτήματα ποιος είναι ο στόχος της μειονοτικής εκπαίδευσης, ποιος είναι ο στόχος των μειονοτικών σχολείων, τι θα εξυπηρετήσει το μειονοτικό σχολείο, τι ήθελαν αυτοί που συνέταξαν τη Συνθήκη της Λοζάνης, γιατί έδωσαν μια πλήρη αυτονομία στη μειονοτική εκπαίδευση; Σας παρουσιάζουμε την Συνθήκη της Λωζάνης: Σύμβασις Περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών , η οποία μελετημένη από όλους μπορούν να αντιληφθούν τα πάντα, διότι μας θύμισε  ο ελληνικής καταγωγής δημοσιογράφος που ζει στην Κωνσταντινούπολη, κ. Μιχάλης Βασιλειάδης ότι οι Έλληνες έφυγαν «με ρητή εντολή να εγκαταλείψουν σε 48 ώρες την Πόλη, με μια βαλίτσα στο χέρι βάρους 25 κιλών που είχε αποκλειστικά τα προσωπικά τους είδη».

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ

VI. ΣΥΜΒΑΣΙΣ ΠΕΡΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΌΚΟΛΛΟΝ ΥΠΟΓΡΑΦΕΝΤΑ ΤΗ 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1923

Φτελιάς ιστορία και εργασία για τη μάνα της Φτελιάς!

"Φτελιά

Το πυρ το καθαρτικό, το πυρ το αναλίσκον, το πυρ της ζεστασιάς και της θαλπωρής.

Της Εστίας και των κοινών γευμάτων, της ενότητας και της αγάπης, που θυμίζουν τα Κυριακά δείπνα, με ποντιακή και θρακιώτικη παράδοση. Στη μπουμπούνα της ενότητας και του κεφιού!

Καρποί ξηροί και προϊόντα του Ήλιου, απαραίτητα για τα ατέλειωτα βράδια του χειμώνα. Με τα σπόρια στην Κυριακάτικη βόλτα, όπως παλιά, αλλά μαζί και με το βερμούτ στα πάρτι για τους νοσταλγούς της δεκαετίας του 60’! 

Αγγελικό ταξίδι  για ψυχές αγνές μέσα από το Κουρμπάνι και την μπουμπούνα. Αλλά και του Αι-Γιώργη πανηγυρίζει η ποντιακή γειτονιά με ανάλογη κοινή τράπεζα. Και στις 19 Μαΐου τιμάται το ολοκαύτωμα του ποντιακού ελληνισμού.

Έργα και ημέρες του Δήμου Δοξάτου, ονειρευόμαστε καλύτερες μέρες για όλους μας, με μόνο εφόδιο την αξία της γης μας και των μόχθο των ανθρώπων της
".Η τέως κοινότητα της Φτελιάς είχε συσταθεί με το Διάταγμα της 11/6/1924 και προήλθε από την κοινότητα Δοξάτου. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του Δήμου Καλαμπακίου. Στην τελευταία απογραφή καταγράφηκαν 981 κάτοικοι.

Η Φτελιά κατοικείται από προσφυγικές οικογένειες οι οποίες προέρχονται : α) από την περιοχή Ναϊπ – Κιοϊ της Ανατολικής Θράκης, β) από την περιοχή Ορτάκιοϊ της Δυτικής Θράκης, γ) από την πόλη Κάβζα και χωριά των περιοχών Κάβζας, Πάφρας, Τραπεζούντας και Σαμψούντας του Πόντου. Μεταγενέστερα στην περιοχή εγκαταστάθηκαν πολλές οικογένειες Σαρακατσαναίων.

Στη Φτελιά πρέπει να υπήρχε Ρωμαϊκή κώμη. Βρέθηκαν επιγραφές που δείχνουν ότι ο οικισμός αυτός υπαγόταν στην ρωμαϊκή αποικία των Φιλίππων.

Στο Δ. Δ. Φτελιάς από το 1980 λειτουργεί ο Πολιτιστικός Σύλλογος Φτελιάς που σκοπό έχει τη διάσωση και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς των κατοίκων του χωριού και την συγκέντρωση και προβολή των λαογραφικών τοπικών στοιχείων. Στη Φτελιά αναβιώνουν τα παρακάτω έθιμα :

Μπουμπούνα

Κάθε χρόνο το τελευταίο Σάββατο πριν την Καθαρά Δευτέρα αναβιώνει το έθιμο της Μπουμπούνας. Ένα έθιμο που οφείλει την προέλευση του στο ερχομό των προσφύγων από την Ανατολική Θράκη γύρω στο 1926. Το έθιμο έχει σαν σκοπό το καλωσόρισμα της Άνοιξης και την αρχή της σποράς της γης με ελπίδες για μια καλή σοδιά. Το έθιμο έχει ως εξής : μέρες πριν το Σάββατο, οι κάτοικοι συλλέγουν και συγκεντρώνουν στην πλατεία του χωριού παλιά ξύλα, στρώματα από άχυρο, ψάθες και άχρηστα τσουβάλια. Το βράδυ του Σαββάτου βάζουν φωτιά σε αυτά τα υλικά και αρχίζει η μπουμπούνα. Στο έθιμο συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι αλλά κυρίως τα νέα παλικάρια που με τα άλματα πάνω από τη φωτιά προσπαθούν να εντυπωσιάσουν τις κοπέλες του χωριού. Μετά από τα άλματα ακολουθούν κυρίως Θρακιώτικοι χοροί γύρω από την φωτιά από τα χορευτικά συγκροτήματα του Πολιτιστικού Συλλόγου Φτελιάς αλλά και από πλήθος κόσμου. Ακολουθεί προσφορά σε όλους Θρακιώτικου λουκάνικου και κόκκινου κρασιού από τον πολιτιστικό σύλλογο Φτελιάς.

Γιορτή του Αγίου Γεωργίου

Κάθε χρόνο γιορτάζεται με λαμπρότητα η γιορτή του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος θεωρείται προστάτης των κατοίκων της υπαίθρου και των πηγών καθώς επίσης και του στρατού ξηράς. Ας μην ξεχνάμε ότι στις εικόνες τον βλέπουμε να σκοτώνει με το δόρυ του τον δράκο που φυλούσε την πηγή και δεν άφηνε τους ανθρώπους να πιούν νερό. Την παραμονή της γιορτής, το απόγευμα γίνεται η περιφορά της εικόνας με την συνοδεία της φιλαρμονικής του Δήμου. Ακολουθεί Μέγας πανηγυρικός εσπερινός στο Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου, μετά το πέρας του οποίου ακολουθούν παραδοσιακοί χοροί από τα τμήματα των Πολιτιστικών Συλλόγων του Δήμου. Ακολουθεί γλέντι και χορός στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας. Ανήμερα της εορτής γίνεται η καθιερωμένη Θεία Λειτουργία. Κατόπιν προσφέρεται σε όλους τους παρευρισκομένους το παραδοσιακό ποντιακό φαγητό «Κεσκέκ». Το φαγητό αυτό έχει μεταφερθεί από τον Πόντο και παρασκευάζεται με χωριάτικες κότες οι οποίες βράζονται, αφαιρούνται τα κόκαλα προτίθεται αποφλοιωμένο σιτάρι και στο τέλος συμπληρώνεται με αγνό βούτυρο.

Γιορτή των Ταξιαρχών Μιχαήλ και Γαβριήλ

Με ανάλογη λαμπρότητα γιορτάζεται και η γιορτή των Αγίων Ταξιαρχών στις 8 Νοεμβρίου. Παραμονή της εορτής γίνεται περιφορά της εικόνας με συνοδεία της φιλαρμονικής του Δήμου. Ακολουθεί Μέγας πανηγυρικός εσπερινός στον Ιερό Ναό Αγίων Ταξιαρχών, μετά το πέρας του οποίου ακολουθούν παραδοσιακοί χοροί από τα τμήματα των Πολιτιστικών Συλλόγων του Δήμου. Ανήμερα της εορτής γίνεται η καθιερωμένη Θεία Λειτουργία. Κατόπιν προσφέρεται σε όλους τους παρευρισκομένους το παραδοσιακό φαγητό«Κουρμπάνι». Αυτό είναι βρασμένο κρέας από μόσχο το οποίο μαγειρεύεται" με ρύζι.