Η ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

Από το διαδίκτυο

Η ΝΕΟΤΕΡΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

ü        1348: Α' εισβολή των Οθωμανών στη Θράκη.

ü        1354: Κατάληψη της Καλλιπόλεως και έναρξη του εποικισμού της Θράκης με Οθωμανούς Τούρκους.

ü        1361/2: Κατάληψη της Αδριανουπόλεως και του Διδυμοτείχου. Η Αδριανούπολη γίνεται η δεύτερη πρωτεύουσα των σουλτάνων μετά την Προύσα.

ü        1363-1365: Κατάληψη της Κομοτνής (Κουμουτζίνας) και της Φιλιππουπόλεως.

ü        1385-1386: Κατάληψη της Ξάνθης.

ü        Αρχές 15ου αι: Εγκατάσταση Γιουρούκων και άλλων τουρκομανών φύλων στη Θράκη. Έναρξη μαζικών εξισλαμισμών του χριστιανικού πληθυσμού.

ü        1453-1456: Καταλαμβάνονται και οι τελευταίες πόλεις και χωριά στην Προποντίδα, στον Εύξεινο Πόντο και το Αιγαίο ( Αγ. Στέφανος, Επιβάτες, Σηλύβρια, Ηράκλεια, Μήδεια, Αγαθούπολη, Σωζόπολη, Πύργος, Αγχίαλος, Μεσήμβρια, Βάρνα, Αίνος).

ü        15ος-16ος αι.: Επιδείνωση των συνθηκών ζωής των χριστιανών. Πολλαπλασιασμός των φόρων. Εκτεταμένο παιδομάζωμα. Εκτοπισμοί και μετατοπίσεις χριστιανικών πληθυσμών προς τα ορεινά. Ο Ελληνισμός ξερριζώνεται από τα αστικά κέντρα με αποτέλεσμα την απότομη δημογραφική καθίζησή τους και την εθνολογική τους αλλοίωση. Εποικισμός μουσουλμάνων. Επέκταση του φαινομένου των μαζικών εξισλαμισμών. Κατεδαφίσεις ναών και μονών. Πολλοί νεομάρτυρες. Η Θράκη εντάσσεται διοικητικά στο εγιαλέτι της Ρούμελης. Μεγάλα διοικητικά και στρατιωτικά κέντρα γίνονται η Καλλίπολη, η Αδριανούπολη, η Φιλιππούπολη. Επίσης η Βιζύ, οι Σαράντα Εκκλησιές, η Τυρολόη, το Τσιρμέν.

ü        17ος-18ος αι.: Αναδίπλωση του υπόδουλου ελληνισμού της Θράκης. Η περιοχή γίνεται πόλος έλξης και τόπος εγκατάστασης συμπαγών ελληνικών πληθυσμών από την Πελοπόννησο, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο και τη Μακεδονία. Εδραιώνεται και αναπτύσσεται η κοινοτική και η συντεχνιακή οργάνωση των Ελλήνων. Αναπτύσσονται πληθυσμιακά και οικονομικά τα μεγάλα θρακικά αστικά κέντρα. Εκτός από την Αδριανούπολη, την Καλλίπολη και τη Φιλιππούπολη, επίσης η Ηράκλεια, η Ραιδεστός, η Αίνος, η Σηλύβρια, η Τυρολόη. Αργότερα η Κομοτηνή και η Ξάνθη. Οι Έλληνες Θρακιώτες έμποροι φθάνουν μέχρι την Ρωσία, την Αίγυπτο, την Ινδία. Απαρχές της νεότερης ελληνικής εκπαίδευσης. Τα πρώτα ελληνικά σχολεία ιδρύονται σε Φιλιππούπολη, Αγχίαλο, Αδριανούπολη, Αίνο, Καλλίπολη, Ξάνθη, Μάδυτο, Επιβάτες, Ραιδεστό, Τυρολόη, Μυριόφυτο.

ü        Αρχές 19ου αι.: Επέκταση του ελληνικού εκπαιδευτικού δικτύου και πνευματική - εθνική αναγέννηση των Ελλήνων της Θράκης. Μύηση πολλών Θρακιωτών στη Φιλική Εταιρεία από τις πόλεις Φιλιππούπολη, Αδριανούπολη, Αγχίαλο, Αίνο, Σωζόπολη, Βάρνα, Στενήμαχο.

ü        1821: Συμμετοχή Θρακιωτών στον Ιερό Λόχο του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Γενική συμμετοχή τους στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και στη Νότια Ελλάδα και σε τοπικά επαναστατικά κινήματα (από τις πόλεις Στενήμαχο, Αδριανούπολη, Σουφλί, Μάλγαρα, Σωζόπολη, Αγχίαλο, Μεσήμβρια, Μάκρη, Σαμοθράκη, Μαρώνεια, Κεσσάνη, Αίνο). Βίαιη καταστολή των τοπικών κινημάτων, φόνοι προκρίτων και μητροπολιτών. Γνωστότεροι αγωνιστές της περιόδου ο Καπετάν Χατζή Αντώνιος Βισβίζης και η γυναίκα του Δόμνα Βισβίζη από τον Αίνο.

ü        Μέσα 19ου αι.: Καταδυνάστευση των Ελλήνων στις αγροτικές περιοχές από φορολογική καταδυνάστευση, ληστρική δραστηριότητα και διόγκωση του φαινομένου των βίαιων εξισλαμισμών. Αντίθετα, οικονομική, κοινωνική και πνευματική ανάπτυξη των Ελλήνων στα αστικά κέντρα. Παράλληλα, έναρξη του ελληνοβουλγαρικού ανταγωνισμού αρχικά στο πλαίσιο της Εκκλησίας και έπειτα της εκπαίδευσης. Καταλήψεις ελληνικών σχολείων και εκκλησιών από τους Βουλγάρους στη Βόρεια κυρίως Θράκη.

ü        1870: Ίδρυση της Αυτοκέφαλης Βουλγαρικής Εκκλησίας - Εξαρχίας και εδραίωση του βουλγαρικού εθνικισμού. Ένταση του ελληνοβουλγαρικού εθνικού ανταγωνισμού και απόσχιση 17 επαρχιών της Β. Θράκης από το Πατριαρχείο.

ü        1878-79: Μετά το ρωσοτουρικό πόλεμο του 1877-78 υπογραφή της Συνθήκης του Βερολίνου και ίδρυση της Αυτόνομης Τοπαρχίας της Ανατολικής Ρωμυλίας: η πρώτη διάσπαση της ενιαίας Θράκης με την απόσπαση του βορείου τμήματος.

ü        1885: Η Βόρεια Θράκη εντάσσεται οριστικά στο βουλγαρικό κράτος με πραξικοπηματική προσάρτηση. Προσπάθειες αφομοίωσης του ελληνικού στοιχείου (80.000 περίπου) και διωγμοί του μέχρι το 1906 και την εκδήλωση του μεγάλου ανθελληνικού κινήματος.

o         (Κατάλυση κοινοτήτων και εκπαίδευσης. Α΄έξοδος του ελληνικού στοιχείου). Διωγμοί των Ελλήνων και κατά τη διάρκεια του B' Βαλκανικού και του Α' Παγκοσμίου Πολέμου

o         (Κατάλυση ελληνικής εκκλησίας. Β΄έξοδος των Ελλήνων). Υπογραφή της Συνθήκης Νεϊγύ (Νοέμβριος 1919) και σύμβασης αμοιβαίας ανταλλαγής πληθυσμών εθελοντικού χαρακτήρα μεταξύ Ελλάδας - Βουλγαρίας (Γ΄έξοδος του ελληνικού στοιχείου).

ü        Τέλη 19ου αι. αρχές 20ου: Σθεναρή αντίσταση του ελληνισμού της Νότιας Θράκης στη βουλγαρική προπάγανδα, κυρίως μέσω των σχολείων (416 ελληνικά σχολεία με 32.210 μαθητές) και των συλλόγων και σε δεύτερη φάση με ένοπλη επαναστατική οργάνωση ( «Πανελλήνιος Οργάνωσις», 1908, με έδρα την Αδριανούπολη) Τρομοκρατική δράση των βουλγαρικών ανταρτικών σωμάτων της ΕΜΕΟ στη Θράκη. Κοινωνική, οικονομική και πληθυσμιακή υπεροχή του ελληνικού στοιχείου έναντι του βουλγαρικού (από τους 1.030.000 κατοίκους του βιλαετίου Αδριανουπόλεως, οι 365.000 Έλληνες και οι 110.000 Βούλγαροι).

ü        1908: Επανάσταση Νεοτούρκων. Δύο Έλληνες Θρακιώτες βουλευτές στην Οθωμανική Βουλή. Εγκατάσταση μουσουλμάνων προσφύγων από την Βοσνία στη Θράκη και βιαιοπραγίες σε βάρος των χριστιανικών πληθυσμών.

ü        1912-1913: Κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων βουλγαρικοί διωγμοί και τουρκικά αντίποινα σε βάρος του ελληνικού πληθυσμού.

ü        Ιούλιος 1913: Απελευθέρωση Ξάνθης, Κομοτηνής και Αλεξανδρούπολης από τον ελληνικό στρατό.

ü        28-07-1913: Συνθήκη του Βουκουρεστίου. Νέα διάσπαση της Θράκης, η Δυτική (Νέστος-'Εβρος) παραχωρείται στη Βουλγαρία, η Ανατολική παραμένει στην Τουρκία. Βιαιοπραγίες των Βουλγάρων στο δυτικό τμήμα και μαζική έξοδος των Ελλήνων από εκεί.

ü        1914-1919: Διωγμοί των Νεοτούρκων σε βάρος του ελληνικού πληθυσμού της Ανατολικής Θράκης, οικονομικού, θρησκευτικού και εθνικού χαρακτήρα. Τρομοκρατία από ένοπλα τουρκικά ανταρτικά σώματα και εκτοπισμοί ολοκλήρων χωριών στα βάθη της Ανατολίας (150.000 περίπου άτομα).

ü        1919 Συνθήκη Νεϊγύ: Καθεστώς Διασυμμαχικής Διοίκησης στη Δυτική Θράκη.

ü        1920-1922: Η Συνθήκη των Σεβρών (Αύγουστος 1920) μεταβιβάζει στην Ελλάδα την Ανατολική και τη Δυτική Θράκη. Ελληνική διοίκηση στη Θράκη, χωρισμός της σε 6 νομούς και αναδιοργάνωση των πολιτικών, οικονομικών, δικαστικών και υγειονομικών υπηρεσιών.

ü        1923: Ατυχής έκβαση της Μικρασιατικής Εκστρατείας το 1922 και υπογραφή το 1923 της Συνθήκης της Λωζάνης. Εκκένωση της Ανατολικής Θράκης από τον ελληνικό στρατό, τις διοικητικές αρχές και τον ελληνικό πληθυσμό.

ü        1920-1924: Ενίσχυση της Δυτικής Θράκης από Έλληνες πρόσφυγες της Ανατολικής Θράκης, της Μ. Ασίας, της Βουλγαρίας, του Καυκάσου και της Αρμενίας.

ü        1941-1944: Βουλγαρική κατοχή του μεγαλύτερου μέρους της Θράκης κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου (εκτός μίας ζώνης του νομού Έβρου που τελεί κάτω από γερμανική κατοχή). Σύσταση της Γενικής Διοίκησης Αιγαίου με πρωτεύουσα την Ξάνθη. Αντικατάσταση πολιτικών, διοικητικών, οικονομικών, αστυνομικών, εκκλησιαστικών και εκπαιδευτικών αρχών. Πολιτική διωγμού του ελληνικού στοιχείου και εποικισμός της περιοχής με Βουλγάρους.

ü        Σήμερα: 350.000 κάτοικοι στη Θράκη από τους οποίους 70% χριστιανοί και 30% μουσουλμάνοι. Οι περισσότεροι από τους τελευταίους στους νομούς Ροδόπης και Ξάνθης.

Επειδή υπήρξε κίνηση εκτός των ΗΠΑ και πρόταση από Έλληνα μειονοτικό βουλευτή, στο πλαίσιο της πρώτης συζήτησης για τη μειονοτική εκπαίδευση στηρίχτηκαν στη Συνθήκη της Λοζάννης, και έθεσε τα ερωτήματα ποιος είναι ο στόχος της μειονοτικής εκπαίδευσης, ποιος είναι ο στόχος των μειονοτικών σχολείων, τι θα εξυπηρετήσει το μειονοτικό σχολείο, τι ήθελαν αυτοί που συνέταξαν τη Συνθήκη της Λοζάνης, γιατί έδωσαν μια πλήρη αυτονομία στη μειονοτική εκπαίδευση; Σας παρουσιάζουμε την Συνθήκη της Λωζάνης: Σύμβασις Περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών , η οποία μελετημένη από όλους μπορούν να αντιληφθούν τα πάντα, διότι μας θύμισε  ο ελληνικής καταγωγής δημοσιογράφος που ζει στην Κωνσταντινούπολη, κ. Μιχάλης Βασιλειάδης ότι οι Έλληνες έφυγαν «με ρητή εντολή να εγκαταλείψουν σε 48 ώρες την Πόλη, με μια βαλίτσα στο χέρι βάρους 25 κιλών που είχε αποκλειστικά τα προσωπικά τους είδη».

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΛΩΖΑΝΗΣ

VI. ΣΥΜΒΑΣΙΣ ΠΕΡΙ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΚΑΙ ΠΡΩΤΌΚΟΛΛΟΝ ΥΠΟΓΡΑΦΕΝΤΑ ΤΗ 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1923