Στην Ισλανδία με βάση τη βιωματική μάθηση

Στην Ισλανδία με βάση τη βιωματική μάθηση
Στο πλαίσιο της δράσης COMENIUS 2.2.γ υποβάλλαμε αίτηση για συμμετοχή σε πρόγραμμα με φορέα υλοποίησης τη μη κυβερνητική οργάνωση Intercultural Iceland με έδρα την Ισλανδία. Η αίτησης έγινε δεκτή και συμμετείχαμε στο συγκεκριμένο πρόγραμμα έχοντας λάβει σχετική εβδομαδιαία άδεια από την υπηρεσία.

Επρόκειτο για βιωματικό σεμινάριο σε θέματα που αφορούσαν τη διαπολιτιστική εκπαίδευση. Σε αυτό συμμετείχαν άτομα από χώρες της Ευρώπης. Κύρια χαρακτηριστικά των εκπαιδευόμενων ήταν η εμπλοκή τους σε εκπαιδευτικές διεργασίες, τυπική ή άτυπη εκπαίδευση, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια και ειδικότερα η επαφή τους με ομάδες εκπαιδευόμενων που προέρχονται από πληθυσμούς ευάλωτους (μετανάστες, γλωσσικές μειονότητες κλπ).

Ο φορέας υλοποίησης έγκαιρα μας είχε ενημερώσει για τις ιδιότητες και το επαγγελματικό προφίλ των συμμετεχόντων, επισημαίνοντας ότι τα διαφορετικά εργασιακά περιβάλλοντα θα προσέθεταν ποικιλομορφία απόψεων και εμπειριών.
Το πρόγραμμα διήρκεσε 5 ημέρες με πρωινές και απογευματινές συνεδρίες στις οποίες συμμετείχαν με ειλικρινή διάθεση όλοι οι συμμετέχοντες. Μάλιστα για την επιτυχία ορισμένων δραστηριοτήτων υπήρξε εθελοντική υπέρβαση του ωραρίου, ενδεικτική του κλίματος ομαδικότητας και δημιουργικότητας που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια του.

Παρά το γεγονός της απασχόλησης μας επί αρκετές ώρες καθημερινά με θέματα τόσο θεωρητικά όσο και πρακτικά, εντούτοις οι εκπαιδευτικές μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν, συνέτειναν στην αφομοίωση των σύντομων εισηγήσεων για την παρουσίαση νέων γνώσεων και στην πρακτική εφαρμογή τους. Η εφαρμογή των αρχών της εκπαίδευσης ενηλίκων, ιδίως σε εκπαιδευόμενους με ιδιαίτερες απαιτήσεις λόγω των προηγούμενων εκπαιδευτικών εμπειριών και της σχέσης τους σε θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης, είχε ως αποτέλεσμα την επιτυχή παρακολούθηση του προγράμματος.

Εξάλλου η εμφανής προετοιμασία για την οργάνωση του προγράμματος με τα κατάλληλα εποπτικά μέσα (ψηφιακός προβολέας και laptop, πίνακας, φυλλάδια, φωτοτυπίες, ατομικοί φάκελοι), την επεξεργασία των καθημερινών παρουσιάσεων και δραστηριοτήτων μέσω προγράμματος powerpoint τις οποίες μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε και έντυπα, και την εξασφάλιση ιδανικών συνθηκών για τη δημιουργία άνετου εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, συνέτειναν στην ομαλή διεξαγωγή των συνεδριών.

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν ήταν οι σύντομες εισηγήσεις, ο στοχευόμενος διάλογος, οι πρακτικές ασκήσεις, ο καταιγισμός ιδεών και οι ομαδικές εργασίες. Παρά το πλήθος τους και πολλές φορές την καινοτομικότητα τους, εντούτοις έγιναν αμέσως αποδεκτές και υλοποιήθηκαν χωρίς προβλήματα, αποδεικνύοντας τη σοβαρή προετοιμασία και την προηγούμενη εμπειρία των οργανωτών στη διοργάνωση παρόμοιων προγραμμάτων.

Περιεχόμενο προγράμματος
Οι 5 βασικές κατευθύνσεις του σεμιναρίου αφορούσαν τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, την αντιρατσιστική εκπαίδευση, τη χρήση δραστηριοτήτων ως εκπαιδευτικών μεθόδων για την ασχολία με ευαίσθητα θέματα, την παρουσίαση ενός προγράμματος ενηλίκων κατά των προκαταλήψεων και τη δημιουργία προγραμμάτων από τους ίδιους τους εκπαιδευόμενους.
Για την διαπολιτισμική εκπαίδευση επισημάνθηκαν οι θεωρία και οι μέθοδοι προσέγγισης. Κυρίως συζήτηση διεξήχθη για την συνεργατική μάθηση και τη συμβολή της στη διαπολιτισμική εκπαίδευση.

Στο πλαίσιο αυτό αναπτύχθηκαν καινοτόμες μέθοδοι όπως το complex instruction που είναι ένα είδος συνεργατικής μάθησης με πλεονέκτημα την απόκτηση «διαπολιτισμικων δεξιοτήτων», το «CLIM» που είναι μια ευρωπαϊκή εκδοχή του complex instruction. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε η ενότητα για τη διαχείριση προβλημάτων που σχετίζονται με προβλήματα στάτους μέσα σε μια σχολική αίθουσα.

Στο τέλος του προγράμματος οι εκπαιδευόμενοι χωρίστηκαν σε ομάδες με βάση τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές συνθήκες στις οποίες εργάζονται και οργάνωσαν προγράμματα ευαισθητοποίησης διάφορων πληθυσμών σε θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα αντίστοιχες ομάδες οργάνωσαν σεμινάρια για παιδιά προσχολικής ηλικίας, δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (γυμνασίων και λυκείων), για εκπαιδευτικούς καθώς και για μαθητές και μαθήτριες δομών επαγγελματικής κατάρτισης.

Τα προγράμματα αυτά παρουσιάστηκαν επιτόπου, αναλύθηκαν ως προς το περιεχόμενο, τις στοχεύσεις, τις εκπαιδευτικές μεθόδους και τη διάρκεια. Κατόπιν μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας προωθήθηκαν σε όλους τους συμμετέχοντες με στόχο να υλοποιηθούν είτε στα άμεσα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, είτε να προωθηθούν και να παρουσιαστούν σε ακροατήρια που ενδιαφέρονται για κάποια από αυτά στο πλαίσιο της διάχυσης των αποτελεσμάτων του προγράμματος.

Εξάλλου ομάδα εκπαιδευτικών παρουσίασε ανεπίσημα στο πλαίσιο του προγράμματος, πρόταση προς τους υπόλοιπους για συμμετοχή σε δράση Comenius με θέμα τη διαπολιτισμική εκπαίδευση μέσω της ανάπτυξης ενός διακρατικού δικτύου επαφών.
Συμπερασματικά τα οφέλη που υπήρξαν από τη συμμετοχή μας στο συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι:

1) η βαθύτερη γνώση θεμάτων που σχετίζονται με τη διαπολιτισμική εκπαίδευση

2) η γνωριμία με τεχνικές προώθησης της διαπολιτισμικότητας στα διάφορα επίπεδα εκπαίδευσης

3) γνωριμία και η εφαρμογή εκπαιδευτικών μεθόδων που καλλιεργούν τη συνεργασία και εμπεδώνουν πιο αποτελεσματικό μαθησιακό κλίμα

4) η διαπροσωπική επαφή με εκπαιδευτικούς από χώρες στις οποίες υπάρχουν διαφορετικές εμπειρίες, με αποτέλεσμα τον εμπλουτισμό των γνώσεων για εκπαιδευτικά συστήματα και διαφορετικών προσεγγίσεων σε θέματα διαπολιτισμικής εκπαίδευσης

5) η κατανόηση της αναγκαιότητας της συνεργασίας τόσο ως εκπαιδευτική τεχνική, όσο και ως καθημερινή πρακτική, 6) ο εμπλουτισμός των γνώσεων για την επιτυχημένη διεξαγωγή ενός εκπαιδευτικού προγράμματος.